'Nederlandse media kunnen niet anders dan diverser worden'

Brahim Bourzik. Foto: Sanne van der Most

INTERVIEW – Nederlandse media gaan failliet als ze hun berichtgeving en redacties niet aanpassen op de multiculturele samenleving. Net als een groenteboer failliet gaat als-ie z’n assortiment niet aanpast op de wijk, zegt hoofdredacteur van De Moslimkrant Brahim Bourzik.
In aanloop naar het mediacafé 'Hoe halal zijn de Nederlandse media?' in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger aanstaande woensdag sprak OneWorld met Brahim Bourzik, hoofdredacteur van De Moslimkrant en de MOHAMMED Glossy, en al decennia voorvechter van meer diversiteit in de Nederlandse media.
Wat zijn de drie grootste misverstanden over moslims?  
“De eerste is dat de moslims geen vrijheid van meningsuiting kennen. Ten tweede dat we tegen vrouwen en homo’s zijn. Tegen alles wat anders is dan moslims eigenlijk, en dat we allemaal het liefst zouden doden. Tenslotte dat we niet eerlijk zijn over onze eigen ideeën en gevoelens. Als ik over homo’s zeg dat ik dat prima vind, dan kan dat niet. Daar moet ik tegen zijn. Mensen begrijpen niet dat ik daar als moslim geen probleem mee heb.”
Hoe komt dat denk je?
“Omdat er te weinig kennis is. Men heeft wel een mening over van alles, maar geen kennis of feiten. Maar er is verschil tussen het hebben van een mening en kennis. Deels komt dat doordat de moslims zelf bijdragen aan die beeldvorming, ze houden het zelf in stand. Maar ook omdat mensen soms iets niet willen geloven. Zoals ik al zei: wat je als moslim ook zegt over bijvoorbeeld homoseksualiteit, ze geloven je niet.”
Spelen de media daar een rol in?
“Zeker, ze houden zulke beeldvorming in stand. Al is het alleen maar omdat ze heel vaak mensen aan het woord laten die het beeld dat al bestaat bevestigen. Dan zeggen ze: ‘zie je nu wel? Hij zegt het ook weer’. Als je maar genoeg mensen aan het woord laat om te zeggen dat ze iets niet mogen van de islam of dat ze namens de islam moorden, kun je het de Nederlanders niet kwalijk nemen dat ze dat blijven geloven. Herhalen is de kracht van verkopen zei wijlen Heineken ooit.”
Hoe probeer jij met De Moslimkrant en de MOHAMMED Glossy daar verandering in te brengen?
“Wij proberen door die beeldvorming heen te prikken. Door een ander beeld van moslims en islam te laten zien. Onze doelgroep is iedereen die geïnteresseerd is in de islam als religie. Onze doelstelling is te proberen de moslimgemeenschap te verbinden aan de rechtsstaat. Als wij de rechtsstaat niet gaan omarmen, zullen wij de grote verliezers zijn. Natuurlijk mag je ook zeuren en vloeken op de rechtsstaat, maar het garandeert wel onze rechten. Ik zeg altijd: je kunt bijna nergens zo’n goede moslim zijn als in Nederland. Je hebt hier moskeeën. Je hebt hier islamitische scholen. Je kunt je eigen slagerij beginnen. Alles doen wat je wilt om moslim te kunnen zijn in de ogen van god, kan in dit land. En dat is te danken aan de rechtsstaat.”

Je kunt bijna nergens zo'n goede moslim zijn als in Nederland

Hoe kijk je dan naar de benoeming van Khadjia Arib als Kamervoorzitter, en Wilders die haar afkeurt vanwege haar afkomst en geloof?
“We moeten echt uitkijken dat niet alles wat Wilders twittert ook waarheid is en zo door Nederlanders wordt ervaren. Het bewijs dat Nederlanders geen racisten zijn, dat het geen islamofoben zijn, is de benoeming van mevrouw Arib. Anders had de meerderheid van de volksvertegenwoordigers haar nooit gekozen.”
En wat vind je van de oproep die De Correspondent een tijd terug deed om een meer diverse redactie te krijgen?
“Ik vond het heel moedig dat De Correspondent de stap heeft gemaakt om zichzelf zo bloot te geven. Als je de discussie in de afgelopen drie jaar in Nederland gevolgd hebt, zie je dat er een nieuwe generatie is opgestaan die zegt, die schreeuwt: ‘Wij zijn geen allochtonen of moslims in eerste instantie, wij zijn Nederlandse burgers. Wij eisen onze plek op alle domeinen in Nederland.’ Natuurlijk zijn de media ook zo’n plek. De stap van De Correspondent is een begin, maar ze moeten het wel volhouden. Ik vind ook: moslims moeten nu niet kinderachtig zijn en zeggen: ‘nu pas?’ Ja, nu pas. Ik heb altijd gevochten voor diversiteit in de media, al toen ik directeur was bij de Migranten Omroep Rotterdam. Met name in regionale media is het belangrijk, want dat zijn de kweekvijvers voor de landelijke media.”Vind je dat andere media het voorbeeld van De Correspondent moeten volgen?
“Ze hebben geen keus. Ik vergelijk het altijd met een groenteboer in een grote stad als Rotterdam. In bepaalde wijken is de bevolking misschien voor 60% allochtoon. Als je jouw assortiment daar niet op aanpast, ga je failliet. Dat geldt ook voor de Nederlandse media op lange termijn. Ik geloof echt dat de Surinaamse, Turkse, Marokkaanse, Pakistaanse, Antilliaanse en alle andere gemeenschappen een Sacha de Boer en een Jeroen Pauw in zich hebben. Dat kan de NPO niet ontkennen. En zeg niet: 'ja, daar hebben we de moslimomroep voor.' Daar kijkt geen hond naar. Via internet en satelliet kunnen we tv van overal ter wereld zien. Als we willen dat onze kinderen niet volledig op Marokko of Turkije gefocust zijn via de satelliet en internet, dan moeten we ze een alternatief bieden op de Nederlandse tv, radio en in de kranten. Een voorbeeld aan media waarin ze zichzelf herkennen.”
Hoe denk je dat het medialandschap er over vijf jaar uit ziet?
“Over vijf jaar zijn we niet veel verder dan nu. Ik maak het nu al 25 jaar mee, zolang vecht ik er al voor. Er is gelukkig veel veranderd. Maar het gaat met de snelheid van een schildpad.”